Παραγωγή γραπτού λόγου μέσα από εικόνες

Η παραγωγή γραπτού λόγου είναι μια αρκετά δύσκολη διαδικασία, ειδικά μάλιστα αν πρόκειται για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες.
Συχνά θα ακούσουμε να μας λένε πως δεν έχουν καμια ιδέα για το τι θα πρέπει να γράψουν, οτι το θέμα ειναι δύσκολο, δυσνόητο και πολλά άλλα τέτοιου τύπου. Το θέμα όμως τελικά δεν είναι αυτό, αλλά η δυσκολία που έχουν τα παιδιά αυτά στην σειροθέτηση των γεγονότων (αρχή-μέση-τέλος),συχνά στην έλλειψη φαντασίας ή φτωχού λεξιλογίου. Οποιαδήποτε και αν είναι η δυσκολία τους, αυτό που εγώ βρίσκω ότι τα βοηθά και τα ξεκλειδώνει, είναι η οπτικοποίηση αυτού που πρόκειται να γράψουν. Ειδικά αν πρόκειται για τη συνέχιση μιας ιστορίας ή ενός θέματος, η οπτικοποίησή τους δίνει τεράστια βοήθεια. 
Ασφαλώς το ζητούμενο είναι να μην διαλέγουμε εμείς τις εικόνες, τα αυτοκόλλητα ή τις ζωγραφιές, αλλά να αφήνουμε τα παιδιά ελεύθερα να σκεφτούν και να φανταστούν. Εμείς αυτό που έχουμε να κάνουμε είναι να τους θέτουμε ερωτήματα σχετικά με αυτά που επιλέγουν, ώστε να ξετυλίγεται η ιστορία τους. 

Παρακάτω είναι δύο τέτοια παραδείγματα. Το ένα είναι με ζωγραφική και το άλλο με αυτοκόλλητα.


 Μαρία Κωνσταντινοπούλου

ΤΟ ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ ΤΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ ΕΝΟΣ ΜΑΘΗΤΗ

Συνήθως τα παιδιά, κυρίως των πρώτων τάξεων, δυσκολεύονται ιδιαίτερα να αναγνωρίσουν τα συναισθήματά τους, και πόσο μάλλον να τα διαχειριστούν. Η δική μας δουλειά ως ειδικοί, εκπαιδευτικοί ή γονείς, είναι να τα βοηθήσουμε αρχικά να καταλάβουν πως είναι φυσιολογικό ένας άνθρωπος να περνάει από όλων των ειδών τις συναισθηματικές φάσεις και πως αυτό που χρειάζεται για αρχή, είναι να είμαστε σε θέση να αναγνωρίζουμε το συναίσθημα που βιώνουμε κάθε φορά. Συνήθως τα παιδιά κινούνται μεταξύ του ''είμαι χαρούμενος, λυπημένος, νευριασμένος''. Θα πρέπει να τους δείξουμε πως υπάρχουν και άλλα συναισθήματα, και πως για παράδειγμα πιθανόν ''αυτή τη στιγμή να μην είσαι θυμωμένος αλλά απογοητευμένος''. 

Έφτιαξα ένα σταυρόλεξο για το σκοπό αυτό. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο σπίτι, στην τάξη ατομικά ή και σε μικρές ομάδες, ή και στο γραφείο ενός ειδικού που δουλεύει με το παιδί το συγκεκριμένο κομμάτι. Πιθανόν τα παιδιά να έχουν δυσκολία σε κάποια να αναγνωρίσουν τη συναισθηματική τους κατάσταση, ή και να μην ισχύει για εκείνα. Αυτό είναι κάτι που θα χρειαστεί να τους εξηγήσουμε δίνοντας παραδείγματα, ζητώντας τους να μας μιλήσουν για μια ανάλογη εμπειρία τους, κλπ. 

Ο καθένας μπορεί να χρησιμοποιήσει το σταυρόλεξο και με διαφορετικό τρόπο ανάλογα το παιδί,να το εκτυπώσει, να το λύσει διαδικτυακά καθώς και να το εμπλουτίσει. 

Το link για το σταυρόλεξο:
https://crosswordlabs.com/pdf/untitled78153
https://crosswordlabs.com/view/untitled78153


                                                                                                                        Μαρία Κωνσταντινοπούλου

Προπαίδεια-Ρολόι

Ως γνωστόν, η προπαίδεια αποτελεί μια από τις δυσκολότερες διαδικασίες για τους μαθητές των πρώτων τάξεων του Δημοτικού, και οχι μόνο..
Ειδικά για τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, η απομνημόνευση των γινομένων είναι ιδιαιτέρως δύσκολη.
Προκειμένου να ενισχυθεί η αυτονομία τους και να μπορούν να δουλέψουν μέσα στην τάξη ή και στο σπίτι, σκέφτηκα να φτιάξω την προπαίδεια-ρολόι. 
Είναι μια πολύ εύκολη κατασκευή που δίνει τη δυνατότητα να έχουν μαζεμένους όλους τους πολλαπλασιασμούς, πολύ εύκολο στη χρήση, ξεφεύγοντας από τις καρτέλες γινομένων, και ταυτόχρονα διασκεδαστικό αφού το κάθε παιδί έχει το προσωπικό του ρολόι-προπαίδεια.  

Η διαδικασία της μνήμης

Η διαδικασία της μνήμης είναι αρκετά πολύπλοκη καθώς χρησιμοποιεί διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου. Κατηγοριοποιείται κυρίως βάσει του χρόνου αποθήκευσης των πληροφοριών. Οι πιο γνωστές κατηγορίες ειναι η Μακρόχρονη, η Βραχύχρονη και η Αισθητηριακή μνήμη.

Μεταξύ των πρώτων 6 μηνών, ένα μωρό καταγράφει στη μνήμη του ό,τι κινείται. Για π.χ. τα πρόσωπα που βλέπει καθημερινά, πράγματα που βρίσκονται γύρω του-κοντά του. Σταδιακά ανακαλεί κρυμμένα αντικείμενα και καθημερινές ρουτίνες όπως μπάνιο, φαγητό κλπ.

Μετά τους 6 μήνες και ως την ηλικία του ενός έτους, η μνήμη σχετίζεται με πρόσωπα, ήχους, ονόματα και επανάληψη συμπεριφορών τόσο δικών του όσο και αυτών που βλέπει γύρω του.

Από 1 έως 3 χρονών αρχίζει να θυμάται τον χώρο που ζει και σε ένα βαθμό αντιλαμβάνεται τον χρόνο (χθες, σήμερα, αύριο) σε σχέση με τα γεγονότα.

Μετά τα 3 έτη, διαχωρίζει και θυμάται τις μέρες, είναι σε θέση να αποστιθίσει τραγουδάκια και ποιήματα, είναι σαφείς οι εικόνες των ''σημαντικών άλλων''.

Μεταξύ των ενηλίκων και των παιδιών υπάρχουν πολλές ομοιότητες, αλλά και σοβαρές διαφορές όσο αφορά στην κωδικοποίηση της μνήμης τους, την αποθήκευση και την ανάκτηση. 

Πρώτα απ ' όλα , έχουν διαφορές σε ό, τι θεωρείται σημαντικό να θυμόμαστε . Ένα παράδειγμα σχετικά με αυτό, είναι το χρώμα των μαλλιών ή των ματιών ενός ατόμου. Ένας ενήλικας θα τα παρατηρήσει και θα είναι σε θέση να τα θυμάται. Αντίθετα ένα παιδί δεν θα επικεντρώσει την προσοχή του καθόλου σε αυτό. Επιπλέον, όσο μεγαλώνει κανείς, φαίνεται να είναι πιο αποτελεσματικός και ευέλικτος στις στρατηγικές που χρησιμοποιεί για να  ανακτήσει πληροφορίες. 
Επιπλέον, υπάρχουν πολύ μεγάλες διαφορές στην αφήγηση ενός γεγονότος μεταξύ των παιδιών και των ενηλίκων. Φαίνεται ότι τα παιδιά στερούνται οργάνωσης και αντίληψης   των σημαντικών στοιχείων ενός γεγονότος. Τέλος, έχουν δυσκολία να καταλήξουν σε       συμπερασμάτα σχετικά με τις απόψεις του άλλου, και δεν τα καταφέρνουν εύκολα να      δώσουν στοιχεία σχετικά με τον τόπο, το χρόνο και τα πρόσωπα.

Με βάση τα παραπάνω συμπεραίνει κανείς πως τα παιδιά εξαρτώνται στο μεγαλύτερο    βαθμό από τους ενήλικες προκειμένου να ανακαλέσουν γεγονότα του παρελθόντος τους και πως συχνά οι μνήμες τους είναι ιδιαίτερα αχνές με αποτέλεσμα να οδηγούνται σε φαντα-στικές ιστορίες. Ασφαλώς κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει πάντα, καθώς είναι αρκετές οι φορές που σημαντικά γεγονότα έχουν καταγραφεί καλά και είναι σε θέση να τα ανακαλέσουν από μόνα τους τα παιδιά. 

Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι οι γνώσεις και οι πεποιθήσεις μας κατά τη διάρκεια της ζωής μας επηρεάζουν τις μνήμες, κατά συνέπεια ο υποκειμενικός τρόπος που βλέπουμε τα     γεγονότα μπορεί να αλλάξει τις αποθηκευμένες εικόνες μας.